"Tiếng tíc tắc của cái nợ đó ám ảnh tôi hoài, làm cho tôi tỉnh khô, trằn trọc suốt đêm trường.Có lẽ ông già đó chẳng coi những phỉ báng ông vào đâu.Khi định mệnh chỉ cho ta một trái chanh thì rán làm ly nước chanh mà uống.Nghe đoạn, tôi nhận thấy đã lầm lẫn một cách thê thảm khi một mình tranh đấu ghê gớm với đời mà chẳng biết cậy ơn thiêng liêng của Chúa.Còn những toán binh khác thì họp nhau lại trong trại vải bố mà tụng kinh, la, khóc, mê hoảng, một triệu chứng tan rã hoàn toàn.Một năm sau, tôi tái đấu với Tunney.Nó huỷ dung nhan họ, làm cho hai hàm răng nghiến chặt lại, làm cho nét nhăn hiện lên mặt.Ông nói: "Một phần ba con bệnh của tôi đau không phải vì bệnh, mà vì đời sống của họ vô nghĩa và trống rỗng."Nói xong, tôi thấy dễ chịu hơn, đã lâu chưa bao giờ được bình tĩnh như lúc ấy.Đại tá George Grook, người da đen cầm quân có lẽ giỏi nhất trong lịch sử Mỹ, chép vào cuốn Tự truyện của ông rằng: "Hầu hết những nỗi lo lắng và khổ sở của người da đen đều do họ tưởng tượng ra, chứ không có thiệt".

Xem thêm Thu gọn